Door de ogen van Ella

In de vorige blog kondigde ik al aan dat in deze blog vriendin Ella de Kok een paar ervaringen zal delen van haar verblijf bij ons in Gambia afgelopen mei. Maar eerst schrijf ik nog iets over Arnest z’n gezondheid, overstromingen in Gambia, de renovatie van het familiehuis en 3 studenten die binnenkort naar Nigeria hopen te gaan voor een 4-jarige studie aan de theologische school.

Lopende acties
In de Christelijk Gereformeerde Kerk in Noordeloos is een klein groepje mannen actief dat jaarlijks fietst voor een goed doel. Dit jaar is dat voor Gambia. Via een website kun je hen persoonlijk sponsoren. Inmiddels is er al €410 opgehaald. Klik hier om de website te bekijken.
Én er is weer iets leuks georganiseerd door ons thuisfrontteam; een mooie fietstocht op Open Monumentendag. Kijk voor meer informatie op onze website: www.familiejassey.nl/acties

Gezondheid Arnest en uitslag Andrea
Arnest heeft inmiddels de twee scans van zijn lever gehad. Deze scans waren nodig om te zien of zijn lever beschadigd is door de chronische hepatitis B die hij heeft. We zijn heel dankbaar voor de positieve uitslag; zijn lever ziet er prima uit. Wel moet hij de rest van zijn leven dagelijks medicatie gebruiken om het virus wat in zijn bloed zit af te remmen. Inmiddels is ook de uitslag van mijn bloedonderzoek binnen: negatief op Hepatitis B. We zijn de Heere dankbaar voor deze uitslagen, het is meegevallen. De buikproblemen die Arnest heeft echter, hebben niets te maken met de hepatitis dus dat was nog wel iets wat ons zorgen gaf. Omdat alle onderzoeken in het ziekenhuis niets uitwezen zijn we het toch in voeding gaan zoeken. Ondanks dat uit bloedonderzoek in het ziekenhuis naar voren kwam dat Arnest geen coeliakie (gluten intolerantie) heeft, zijn we toch begonnen met het mijden van gluten. Tot onze verrassing knapt Arnest sinds die tijd (nu 1,5^e week) enorm op. De gasvorming in zijn buik vermindert en hij heeft veel minder pijn. We hopen en bidden dat dit zo doorzet.  

Overstromingen in Gambia
Op dit moment is het regenseizoen in Gambia. Geregeld vallen er enorme stortbuien. Hoewel de regen elk jaar weer komt, is de Gambiaanse infrastructuur niet berekend op zoveel water. Dit jaar was het zelfs nog extremer dan voorgaande jaren. Twee weken geleden hoosde het 20 uur achter elkaar non stop. Als gevolg daarvan zijn grote delen van Gambia overstroomd. Veel huizen en andere gebouwen kwamen vol met water te staan. Triest voor de Gambiaanse bevolking die toch al moeilijk rondkomt. Veel voedselvoorraden zijn verloren gegaan, spullen zijn vernield en zelfs levens zijn verloren. En de overheid.. die laat het elk jaar weer gebeuren. Onze kerk stond ook flink onder water (zie foto onderaan deze blog) maar de volgende dag was het weer gezakt en hebben gemeenteleden geholpen om alles weer schoon en droog te krijgen.

Renovatie familiehuis Arnest
Het ouderlijk huis van Arnest, waar hij zelf ook jaren gewoond heeft is al langere tijd in zeer slechte staat. Er zitten barsten in de muren, het dak is lek en alles staat scheef. Dankzij een gift van een woonhuis in Tiel kon het huisje gerenoveerd worden. Net voor de hevige regenbuien was het belangrijkste werk geklaard, waardoor het huisje niet is omgevallen. Fijn!

Drie studenten naar theologische school in Nigeria
Eerder schreef ik al dat drie jongens uit onze kerkelijke gemeente, die al een tijdje door Arnest worden opgeleid, naar Nigeria mogen voor een studie aan het RTCN, de Nigeriaanse opleiding voor predikanten en evangelisten in het Izi-gebied in Nigeria die jaren geleden in samenwerking met de Zending Gereformeerde Gemeenten is ontstaan uit de vroegere Bijbelschool aldaar. De drie jongens Christopher (30), Daniel (26) en Leopaul (21) ervaren alle drie de roeping tot predikant. Door de kerkenraad van onze Adventkerk in Veenendaal is inmiddels een kleine commissie aangesteld die gaat meedenken hoe we het geld voor deze opleiding bij elkaar kunnen krijgen; wellicht kunnen we daar binnenkort meer informatie over geven. We zijn blij dat er alvast een voorschot beschikbaar is gesteld zodat de jongens D.V. volgende week dinsdag 23 augustus kunnen afreizen naar Nigeria. Zonder financiële hulp van buitenaf zal de opleiding van deze jonge mannen niet haalbaar zijn.
We bidden dat de jongens Gods zegen mogen ervaren tijdens hun studie en dat ze bij terugkomst tot zegen zullen zijn voor Gambia. Via onze blogs willen we u van tijd tot tijd op de hoogte houden van hun wel en wee in Nigeria. Diaken Van der Sluys heeft samen met zijn vrouw de aankomende studenten een enkele week geleden tijdens de kerkdienst daar ontmoet. Zij waren in Gambia op vakantie (zie foto onderaan deze blog).

Door de ogen van Ella
“Afgelopen mei was ik drie weken in huis bij Arnest en Andrea. Wat waren dat leuke, maar ook indrukwekkende en intensieve weken! Je krijgt zo veel meer een beeld van hun leven daar en daarnaast was het ook heel gezellig en waardevol om deze weken samen door te brengen. Ja, en wat deden we dan allemaal? Ik wil jullie in gedachten graag meenemen naar twee gebeurtenissen…

Gambiaanse bruiloft
Als ik ongeveer een week in Gambia ben vertelt Andrea dat we binnenkort ook mee mogen naar een bruiloft. Nou, dat lijkt ons wel wat. Want, Miranda (die ook twee weken kwam logeren) was inmiddels ook gearriveerd. Iemand uit de familie van Arnest gaat trouwen. Het is dan de gewoonte dat iedereen die op de één of andere manier aanverwant is, mag komen. Maar, ook degenen die bij het gezin horen. Wij horen op dat moment bij het gezin van Arnest en Andrea.

In de week voor de bruiloft gaat een aantal oudere vrouwen uit de familie van de bruid veel lappen stof kopen (met hetzelfde printje). Ieder familielid krijgt dan één lap. Het is de bedoeling dat alle familieleden van die lap stof zelf een jurk of overhemd laten maken bij een naaiatelier, om te dragen op de bruiloft. Ik moest best even wennen aan de stof, zoiets zou ik nou zelf niet direct uitzoeken…
Met de lap stof gaan we naar het huisje van Jane, een vrouw uit de kerkelijke gemeente. We bespreken met haar welk model jurk we willen en na het opnemen van de maten kan Jane beginnen met naaien. Het is fijn voor Jane om dit te kunnen doen. Voor haar inkomen verkoopt zij popcorn op de markt bij haar huisje. Als we bij haar binnenkomen is het in één oogopslag duidelijk dat ze het niet breed heeft. Een kleine donkere ruimte met een versleten bank en een tafeltje. Een doordringende lucht van schimmel. Een kindje van drie wat rondloopt en waar geen speelgoed voor is. Wat een contrast weer met onze levens in Nederland!
Door de stoffige zandstraatjes gaan we weer huiswaarts. Want stoffig is het! Het is aan het eind van het droge seizoen, het heeft nu ruim zes maanden niet geregend in Gambia. Onderweg worden we steeds begroet en soms aangehouden voor een praatje. Je moet niet teveel haast hebben in Gambia. Vaak vragen ze: ‘How are you?’ En: ‘What is your name?’ Ook lopen er vaak een heel aantal kinderen mee die de blanke vrouwen maar wat interessant vinden! Ze weten dat blanke mensen vaak snoepjes of soms stickers bij zich hebben. Het is dus altijd gezellig op straat.

Op de dag van de bruiloft nemen we rond twee uur een lokale taxi naar de locatie (de auto van Arnest en Andrea had pech). We komen aan op een compound met een paar huisjes en een grote achtertuin met daarin de voor Gambia karakteristieke mangobomen. Eerst lopen we iedereen langs om te groeten. Gelukkig hebben we van Antoine wat woordjes geleerd in de stamtaal die deze familie vooral spreekt. Dat vinden ze leuk! Sommige vrouwen geven hun elleboog als je je voor wilt stellen, omdat hun rechterhand vies is. De vrouwen zijn namelijk al volop bezig met het bereiden van het eten. En, je linkerhand geven is uiteraard geen optie!

Als we klaar zijn met ons voorstel rondje gaan wij met Arnest en Andrea bij de broers en zussen van Arnest zitten. Overal zitten kleine groepjes familie onder de mangobomen. We mogen de vrouwen helpen met het maken van een soort deegpakketjes met vis er in, die later gebakken zullen worden. Wat is dat leuk. Een gesprek voeren lukt niet echt, maar toch voel je je ondergedompeld in hun cultuur. Even later loop ik nog een rondje langs de andere vrouwen. Er staan enorme pannen op vuurtjes te pruttelen. Een aantal vrouwen snijdt groentes, waarvan ik sommige echt niet ken.

Hierna zitten we weer een tijdje. Echt activiteiten zijn er niet op Afrikaanse bruiloften. Men zit bij elkaar en praat wat. Je ziet ook wel veel mensen met hun mobieltje bezig. Een kerkdienst is er helaas ook niet. De bruidegom en bruid zijn katholiek. Maar niet iedereen die katholiek is gaat ook naar de kerk. Het gemeentehuis ontbreekt ook. Blijkbaar is dat hier niet verplicht. De hoofdmaaltijd wordt geserveerd. Grote schalen met verschillende rijstgerechten, waar dus heel de middag aan gewerkt is. En dat is te proeven, want het smaakt heerlijk! Gambiaanse mensen vinden het heel belangrijk dat je het ook lekker vind, en dat je genoeg eet. Dat wordt goed in de gaten gehouden.
Na het eten komt er vanaf de voorkant van het huis steeds meer geluid onze kant op. We gaan eens kijken. Het feest gaat nu echt beginnen. Dat bestaat vooral uit dansen. In verschillende groepjes worden traditionele dansen uitgevoerd, onder begeleiding van djembé’s en andere instrumenten.

Intussen horen we dat de bruid in aantocht is. Een aantal oudsten uit de familie neemt plaats in een klein kamertje, waar de bruid straks getrouwd zal gaan worden. Wij mogen bij hoge uitzondering ook in dat kamertje. Uiteindelijk wordt het plan omgegooid en even later staan we allemaal weer buiten. De bruid zal op de veranda getrouwd worden. Als de auto er aan komt duurt het allemaal nog een tijdje, want de bruid wordt met veel dansen, geklap en muziek onthaald.
Arnest wordt onverwacht aangewezen om het glas alcohol aan de bruid te overhandigen. Het is de traditie dat de bruid een glas alcohol aangereikt krijgt. Als zij van het glas drinkt geeft ze daarmee aan te willen trouwen met de bruidegom en is het huwelijk gesloten. De bruidegom is tot onze verbazing niet aanwezig bij de plechtigheid. Pas later op de avond arriveert hij. Het feest gaat nog tot laat door. Het valt me wel op dat alles er netjes aan toe gaat, zonder veel alcohol. Dansen is in Gambia onderdeel van de cultuur. Ook christenen dansen hier veel, als uiting van vreugde en om feest te vieren.
Wij gaan rond half 9 naar huis. Ik vind het prima, want door de warmte en alle indrukken zijn we ook echt moe. Wat een indrukwekkende dag was het weer. Het zet je wel aan het denken. Wat als je je huwelijk op deze manier moet beginnen? Op de protestant-christelijke Gambiaanse bruiloften gaat het er anders aan toe gelukkig. Maar toch… het is wel heel anders dan bij ons!

Een eerste doopdienst
Op zondag ga ik met Arnest en Andrea mee naar de kerk in Serrekunda. Met de bustaxi. Want hun eigen auto is wat langer dan verwacht in reparatie. Een bustaxi is een klein tot middelgroot en oud busje wat een vaste route rijdt, naar een eindpunt, en dan weer terug. De bustaxi heb ik altijd al leuk gevonden. Er wordt gewacht tot de bus vol is. En vol is dan ook echt vol. Je zit op kleine bankjes dicht tegen elkaar aangedrukt. Mocht je niet willen wachten op een volle bus, dan kun je wat eerder weg voor wat extra geld. Ergens halverwege de rit moet je betalen. Er rijdt een hulpje van de chauffeur mee, meestal een jonge jongen, die dan ‘pass’ roept. Per persoon kost het  10 dalasi voor dat traject, dit is omgerekend ongeveer 20 eurocent. Als we bij de kerk aankomen wordt er al volop muziek gemaakt en we geven alle gemeenteleden een hand. De bijbelstudie voorafgaand aan de dienst gaat deze keer over de doop. Bij Arnest en Andrea in de gemeente doen ze de volwassendoop. Voor veel gemeenteleden is dit een heel nieuw thema, dat echt uitleg en Bijbelonderzoek vraagt. Van te voren worden een aantal vragen doorgestuurd via what’s app, die de leden dan thuis kunnen bestuderen. Hierdoor worden ze gestimuleerd om de Bijbel te onderzoeken. Tijdens de bijbelstudie op zondagochtend worden de vragen besproken. Ieder gemeentelid of bezoeker mag een bijdrage leveren aan de bespreking. De gemeente is al wekenlang intensief met dit onderwerp bezig omdat ze binnenkort een doopdienst hebben. Verschillende gemeenteleden denken er over na of ze gedoopt kunnen en willen worden. Degenen die graag gedoopt willen worden, worden later in de week uitgenodigd voor een gesprek hierover om te kijken of ze echt begrijpen wat de doop betekent.

Op de laatste zondag dat wij in Gambia zijn vindt de doopdienst plaats. Persoonlijk vond ik het heel bijzonder om dit ook mee te mogen maken. Na de kerkdienst gaan de zes gemeenteleden die gedoopt zullen worden, samen met Andrea, Arnest, pastor Joshua en nog wat andere leden, met een busje naar het strand. De bus is vol, dus Miranda, Yama en ik gaan met een lokale taxi. Bij het strand aangekomen stelt pastor Joshua nog een aantal vragen waarop de dopelingen hun ja-woord moeten geven. Met hun doop belijden ze dat ze geloven dat de Heere Jezus hun persoonlijke Zaligmaker is. Dat ze met Hem zijn gestorven en weer opgestaan. Na hun ja-woord moeten ze allemaal één voor één naar het water komen. Er wordt ze dan nog een vraag gesteld. Tussen de beide pastors in wordt de dopeling dan ondergedompeld in het water. Als iedereen is gedoopt zingen de dopelingen samen met de andere aanwezigen een lied: You are Yahweh, the Alpha and Omega.
Het is een erg indrukkend moment. Straks zullen ze hun plaats in de wereld weer innemen. Mensen in Gambia die openlijk belijden de Heere Jezus te volgen, krijgen vrijwel altijd te maken met onbegrip, verdrukking, discriminatie of haat. Soms met bittere armoede doordat ze benadeeld worden door hun baas of hun baan kwijt raken en dan geen vangnet hebben zoals een WW-uitkering of bijstand. Maar deze mensen mogen ook weten dat de Heere Jezus, Die hun persoonlijke Redder is  geworden, ook altijd bij hen zal zijn en door al het lijden heen zal dragen.

Er zijn best wel wat verschillen met de gemeente waar ik zelf lid van ben in Nederland. Verschillen in preekstijl, accenten, de geloofsbeleving en nog wel een aantal dingen. Maar toch is het erg mooi om te zien dat de Heere ook in dit zo islamitische land Zijn kinderen heeft en Zijn Kerk bouwt en hiervoor ook het zendingswerk van Arnest en Andrea gebruikt.”